Է-Ե
Դողէրոցք, էջանշան, պատնեշ, գոմեշ, վայքրէջք, էջմիածին, վերելք, առերևույթ, ելևէջ, երակ, առէջ, բազկերակ, էական, ելակ, ամենաէական, ամենաերկար, էլեկտրաէներգիա, ելարան, ստորերկրյա, վերելակ, հնէաբան, առերես, աներևակայելի, մանրէաբան,էակ, սևանհէկ, Վարդգես, բազմերանգ, մանրէ, ծովեզր, լայնէկրան, պնդերես, որևիցե, Երևանջէկ, հրեշ, տիեզերք, մեջք, եգիպտացորեն, ինչևէ, ողբերգակ, ինչևիցե, ամենաէժան, խուռներամ, երբևէ, աշտե, եկեղեցի, եղերերգ,վերերկրյա, որևէ, գրեթե, միջօրե, անէ, աներկբա, երբևիցե, կիսաեփ, չէի, չէիր, չէինք, չէր, էլեկտրաեռակցել, երփներանգ, նրբերանգ, գետեզր, նրբերշիկ, աներևույթ, ցայգերգ, աներկյուղ, նորեկ, առօրեական, այժմեական, պոշտոնեական, անէական, լայնեզր, հովեկ:
Միջօրե էր, աներևակայելի շոգ: Վարդգեսը, որ երկար տարիներ չէր եղել հայրենի գյողում, նորեկի անհագուրդ հետաքրքրությամբ զբոսնում էր հարազատ հարազատ վայրերում: Վերելքներով ու վայրէջքներով ելևեջող ճանապարհը ծանոթ էր նրան: Ահա երփներանգ դաշտերը, ուր արախում են գոմեշների նախիրները, Սևանհէկ, որ առատ էլեկտաէներգիա է մատակարարում շրջակա գյուղերին: Լսվում է ծաղիկների առէջներից նեկտար հավաքող մեղուների բզզոցը: Ճանապարհից աջ գետեզրին, հնէաբաններ են աշխատում, որոնք մանրէաբանի բծախնդրությամբ զննում են ինչ-որ պեղված բեկորներ:
Առօրեական հոգսերով, կարևոր և անէական հարցերով տարված` տասը տարի չէր այցելե մանկության բնօրրանը և այժմ դողէրոցքով բռնվածի պես տենդագին դիտում էր շուրջբոլորը: Երբևէ մտածե՞լ էր, թե այսքան աներկբայորեն կապված է հայրենի գյուղին, երբևիցե անդրադարձե՞լ էր, թե որքան ձգտող է ծննդավայրը:
Ինչևէ կտրելով բազմերանգ խաղիկներով պատված բլրակը, հասավ արգավանդ անդաստաններին:
Օ-Ո
Առօրյա, թռչնորս, ողորկ(Խորդուբորդություններ չունեցող, հարթ, կոկ), անօրգանական, բարորություն, բարորակ, անդորրություն, անօրինակ, անորսալի, անօգուտ, որբանոց, տափօղակ, փող, հոյորդի, ովքեր, օդդանավ, սալորօղի, անօգտակար, դեղնազօծ, օրրան, միօրինակ, ամենաորակյալ, շտապօգնություն, ջրօրհնեք, այդօրինակ, հօգուտ, հոգուդ, օվկիանոս, անօգնական, հոգս, բնօրրան, օրորոց, փղոսկր, կրկնօրինակ, խաղաղօվկիանոսյան, մեղմօրոր, մեղմորեն, ցածրորակ, անորակ, անագոտն, առօրեական, միջօրե, միջօրեական, բարձրորակ, օթյակ, կիրակնօրյա, վաղորդյան, որմիզդուխտ, օրըստօրե, նախօրոք, չօգվել, չօգնել, չոգևորել, բնօրինակ, գիշերօթիկ, նորաոճ, շաբաթօրյակ, չօգտվել, ողոքել, երկարօրյա, չարորակ, այսօր, պարզորոշ, օրեցօր, տարորոշել, կեսօր, հանապազօրյա, հանապազորդ, ամենօրյա, ամանոր, հրանոթ, փորձանոթ, անօթևան, անոթի, հնոտի, սնոտի, տոթ, օթոց, տնօրեն, քնքշորեն, քնքշօրոր, նրբորեն, փոխօգնություն,չօգտագործել, գանգոսկր, հնաոճ, ոսկեօղ, ճովողյուն, անողոք, պնդօղակ, կողակ, անօդ, անոթ, գիշերանոթ, վառող, ընդօրինակել, օդապարիկ, ով, հօդս ցնդել, հոտնկայս, արփիազոծ, հիմնովին, եղբորորդի, ոտանավոր, զօր ու գիշեր, գիշերուզոր, վատորակ, արծաթազօծ, լացուկոծ, անողնաշար, տարօրինակ, քեռեորդի, հակաօդային, հակաօրինական, նմանօրինակ, նորօրյա, սառնորակ, տասնօրյակ, հատորյակ, հնգօրյակ, երվորյակ, հնօրյա, բացօթյա, ապօրինի, օրոցք, օթևան, անօրեն,, նախօրե, թիկնոց, օթել, վաղօրոք, արջաորս, սևորակ, շորորալ, եռօրյա, ականջօղ:
Օդանավը թռչում է հնօրյա երկրի՝ Հայաստանի վրայով: Միօրինակ հռնդյունից ձանձրացած՝ դիտում ենք բացօթյա թանգարան համարվող յուրօրինակ լեղնաշխարհը: Վաղորդյան արեգակի ճառագայթները հոծ ամպերի միջով լուսավորել են դեղնազօծ արտերը, արծաթազօծ սառնորակ գետակները: Փչում է մեղմօրոր քամի, և մեղմորեն օրորվում են ցորենի հուռթի ցանքատարածությունները: Որքա՜ն են սիրում հայերն իրենց բնօրրանը, ինչպես են տնօրինում երկրի բածտը և ամեն ինչ անում հօգուտ նրա բարգավաճման: Հոգուդ մեջ ուռճանում է հարգանքն այդ կենսախինդ ժողովրդի նկատմամբ, և հօդս է ցնդում այս մտավախությունը, թե իր հողին արմատներով կառչած և քնքշորեն կապված Հայկա զարմը երբևէ կարող է պարտվել: Եթե անողոք դարերը ծնկի չբերեցին այս համար ցեղին, էլ ի՞նչը նրանց կարող է ընկճել: Ինքնաթիռն սկսում է վայրէջքը: Պարզորոշ գծագրվում են երկվորյակ քույրեր Մասիսները, տարորշվում են նորաոճ շենքերը, օրեցօր ընդարձակվող Երևանը: Մեզ դիմավորում է նախօրոք պատվիրված ավտոմեքենան, և մենք ուղեվորվում ենք դեպի քաղաքի կենտրոնում գտնվող գիշերօթիկ դպրոցի շենքը, որը պիտի
Ը
Հյուրընկալ, անակնկալ, դյուրընկալ, առնչվել, երկնչել, խոչընդոտ, ակնթարթ, դասընթաց, մթնկա, անընթեռնելի, խոյընթաց, չըմբռնել,, նախընտրել, սրընթաց, խաղընկեր, ձեռնտու, ըմպելիք, առընթեր, ակնդետ, դյուրընթեռնելի, չընկնել, անըմբռնելի, դրմբոց, օրընդմեջ, այլընտրանք, ճեպընթաց, անընդունակ, ակնբախ, ընթանալ, զուգընթաց, համընկնել, չընդդիմանալ, երկընտրանք, կորընթարդ, համընթաց, գահընկեց, գիրկընխառն, զմռսել, ընթերակա, ինքնըստինքյան, չընկճվել, ամենաընտիր, մթնշաղ, անընդունելի, անընդմեջ, որոտընդոստ, ձկնկիթ, ամենաընդունակ, հոտնկայս, անընդհատ, չընդունել, չնկըրկել, ընչացք, մերթընդմերթ, գույնզգույն, գործընկեր, գյուրըմբռնելի, հետզհետե, մեջընդմեջ, չըմբոշխնել, վերընթաց, ընձուղտ, մակընթացություն, օրըստօրե, արագընթաց, դասընկեր, ամենաընդունելի, լուսնկա, վերընձյուղվել:
Դասընկներով անակնկալ մի որոշում կայացրինք՝ արշավ կազմակերպել դեպի Մայմեխի կատարը և ամրացնել հայոց եռագույնը: Ակնթարթորեն ընդունված որոշումը բոլորիս ոգևորեց: Վերընթաց ճանապարհն անցնում էր որոտընդոստ գետակին զուգընթաց: Ծառերը մթնկա անտառում թվում էին գիրկընդխառն կերպարանքներ և անըմբռնելի երկյուղով լցնում մեր սրտեռրը: Վերելքը դժվարին էր, բայց, ինքնստինքյան հասկանալի է, որոշեցինք հաղթահարել խոչընդոտները և չընկրկել: Լուսնկան նոր էր անհետացել երկնակամարից, երբ հասանք հովվական վրանների, որտեղ մեզ հյուրընկալեցին ջերմորեն: Նախընտրեցինք չհանգստանալ և ոտքի վրա մի-մի բաժակ կաթ ըմպելով՝ առաջ ընթացանք: Կորընթարդ բլրակները թվում էին անվերջանալի: Որքան բարձրանում էինք, սրընթաց գետակի ջրերն ավելի զուլալվում էին, և մենք մերթընդմերթ տեսնում էինք արևի տակ ցոլացող կարմրախայտ ձկներին, որոնց, ասում են, ձկնկիթ են դնում բարձր, անմատչելի ակունքներում: Հետզհետե օրը ցրտեց, և դաշտային բուսականության փոխարեն մեր առջև փռվեցին ալպյան գույնզգույն ծաղիկներ: Վերջապես սարի կատարին ենք: Ակնդետ նայում ենք հրաշալի բնապատկերներին և սքանչանում:
Ի, ե, յա. Հետևյալ բառերում
Մատյան, քվեարկել, հեքիաթ, ատյան, լռելյայն, միլիոն, միմիայն, կղզյակ, միմյանց, ակադեմիա,, հրեա, կրիա, պատյան, օվկիանոս, իշայծյամ, մարմարիոն, քամելեոն, խավիար, դղյակ, քվեաթերթիկ, բամիա, եղյամ, դաստիարակ, աղավնյակ, մանիակ, փասիան, ռադիո, մումիա, խարտյաշ, յասաման, ծիածան, թեյարան, քվեատուփ, ամբիոն, բրաբիոն, ծովեզրյա, պատանյակ, հրեական, էքսկուրսիա, գոյամիջոց, զորակայան, յաթաղան, կաթսայատուն, շղթայաձև, ոսպնյակ, շուրջերկրյա, ժանյակազարդ, որդյակ, այծյամ, բարյացկամ, օրիորդ, միլիարդ, դշխոյական Բ. Անձնանուններում՝Անանիա, Ազարիա, Աիդա, Ամալյա, Ամասիա, Արաքսյա, Արփիար, Ասյա, Բունիաթ, Բենիամին, Գաբրիել, Դանիել, Եղիա, Եղիազար, Երեմիա, Երմոնիա, Զաքարիա, Էմիլիա, ԷԼյա, Իլյա, Լիլյա, Լյուսյա, Հրաչյա, Մանյա, Մետաքսյա, Մարիանա, Մարիետա, Մարիամ, Ջուլիետա, Սուքիաս, Սոֆյա, Սրապիոն, Վիկտորյա, Վոլոդյա, Տարիել, Օֆելյա, Նապոլեոն, ԱրուսյակԳ. տեղանուններում՝Ասիա, Ադրիատիկ, Անգլիա, Բյուզանդիա, Բյուզանդիոն, Բուլղարիա, Զապորոժիե, Մեծ Բրիտանիա, Մոնղոլիա, Շոտլանդիա, Պովոլժիե, Սոֆիա, Վիետնամ, Վիեննա, Վիտկորիա:
ՎարժություններԿետերի փոխարեն ավելացնել յ հնչյունը այն բառերում, որոնց մեջ գրվում է.
Վերարկուի,միջօրեի, վայրկյան, Սերգեյի, կարկաչյուն, կարկաչուն, ճյուղ, շյուղ, Կարինեի, Կարոյի, մրջյուն, տույժ, հեռակայել, Միքայել, լռելյայն, ջղային, ատամնաբույժ, սկեսրայր, վիլայեթ, աշխույժ, հայելազարդ,Ռաֆայել, շրջագայել, Անդրեյի, երկրպագուի, երեխայի, Քրիստինեի, միակ, Իսրայել, էական, Մարոյի, հարսնացուից, հայեցակետ, միայնակ, խնայել, խոխոջյուն, խոխոջուն, հայելի, լեգեոն, Նաիրի, նաիրյան, հմայել,այրուձիի, դիմակայել, հարյուրակ, սյունակ, վաշխառուի, պայուսակ, Սոնայի, Անիի, սերմնացուով, ժողովածուում, զգույշ, եղբոր, վայելուչ, մսացուից, վայելչագրություն, աղյուսակ, մարգարեություն, ձիեր, հետիոտն, տիեզերք, րոպեական, արքայորդի, գայիսոն, շառաչյուն, շառաչուն, բուի, անասնաբույժ, հայեցակարգ, քնքուշ
Սոֆի Առաքելյան 