1/ Աչքի կառուցվածքը և ֆունկցիան
Աչքը տեսողական օրգան է։ Այն տեղադրված է ակնախոռոչներում: Բաղկացած է ակնախնձորից և աչքի օժանդակ ապարատներից: Օժանդակ հարմարանքներն են հոնքերը, կոպերը, թարթիչները, արցունքագեղձը, ակնամկանները: Հոնքերը, կոպերը և թարթիչները կատարում են պաշտպանողական ֆունկցիա։ Արցունքագեղձը արտադրում է հեղուկ, որը խոնավացնում է ակնագնդի մակրեսը, տաքացնում է նաև աչքը: Ակնագնդի մկաններն ապահովում են աչքերի շարժումները բոլոր ուղղություններով։ Ունի ոչ կանոնավոր գնդի ձև, բաղկացած` երեք թաղանթներից և կորիզից:
Ծիածանաթաղանթի կենտրոնում գտնվում է կլոր անցք՝ բիբը։ Լույսի ճառագայթների քանակից կախված՝ բիբը կարող է լայնանալ կամ նեղանալ։ Թույլ լուսավորության ժամանակ բիբը ռեֆլեքսորեն լայնանում է, վառ լուսավորության դեպքում՝ նեղանում։
Ոսպնյակի հետևում ակնախոռոչը լքցված է թափանցիկ դոնդողանման զանգվածով՝ ապակենման մամնով:
Կոպերը զույգ, շարժուն, վարագուրանման մաշկային ծալքեր են, որոնց հաստության մեջ գտնվում է շարակցահյուսվածքային պինդ թիթեղը, ինչպես նաև ակնաճեղքը փակվող բոլորաձև մկանը ։ Կոպերի ազատ եզրերին աճում են թարթիչները:
Ակնագնդերի շարժումները և դրանց համաձայնեցվածությունն իրականացվում են աչքի 6 մկանների օգնությամբ։
Աչքի ներսային մակերևույթը ծածկված է բարակ, խիստ բարդ կառուցվածք ունեցող թաղանթով՝ցանցաթաղանթով։ Այն պարունակում է լուսազգաց բջիջներ, որոնք, ըստ ձևի, անվանվում են ցուպիկներ և շշիկներ ։ Այդ բջիջներից դուրս եկող նյարդաթելերը հավաքվում են և կազմում տեսողական նյարդը, որն ուղղվում է դեպի գլխուղեղ
2/ Ողնաշարի կառուցվածքը և ֆունկիցիան
Ողնաշարը մարմնի հենարանն է և ամբողջ մարմնի առանցքը։ Այն միանում է կողերի, գանգի և կոնքի ոսկրերի հետ։ Պաշտպանում է իր մեջ գտնվող ողնուղեղը: Ողնաշարը կապում է մարմնի մասերը, կատարում է պաշտպանկան ֆունկցիա ողնուղեղի ու հնարանային՝ գլխի, ձեռքերի և իրանի համար։ Ողնաշարի վերին հատվածը պահում է գլուխը ։ Ողնաշարի երկարությունը կազմում է մարդու հասակի մոտ 40 %-ը։ Պարանոցային և գոտկային մասերում կորությունն ուղղված է դեպի առաջ և կոչվում է լորդոզ։
3/Աչքի հետ կապված հիվանդություններ,դրանց կանխարգելման միջոցներ և առաջացման պատճառներ:
Աչքի հիվանդությունները հիմնականում տարածված են 50 տարեկանից մեծերի մոտ: Ավելին՝ 16 տարեկանից մեծ հայերի 13 տոկոսը առնվազն մեկ հիվանդություն ունի, որն ապագայում կարող է կուրության հասցնել։ 50-ից մեծ մարդկանց մոտ նման հիվանդություններ հանդիպում են երեք անգամ ավելի հաճախ։ Թեև աչքի շատ հիվանդություններ արագ բուժվում են, բայց դրանց նկատմամբ պետք է լուրջ վերաբերել։ Աչքի վարակներր խիստ փոխանցիկ են, բայց, երեխան պետք է ունենա իր առանձին երեսսրբիչը։Պետք է հետևել, որ երեխայի ձեռքերր մաքուր լինեն, որ նա ձեռքերով աչքերր չտրորի, դա թույլ կտա կանխել վարակումը:
4/ Կմաղքային համակարգի հիվանդություններ, կանխարգելում և բուժում
Չափահաս մարդու կմախքը կազմված է մոտ 220 ոսկրերից, որոնք, միմյանց միանալով, մկանների հետ կազմում են հենաշարժիչ համակարգը։Գլխի ոսկրերի ամբողջությունը կազմում է գանգը։ Այն կազմված է միմյանց անշարժ միացած տափակ ոսկրերից։ Գլխի կմախքը կազմված է ուղեղային և դիմային բաժիններից։ Ի տարբերություն ողնաշարավոր այլ կենդանիների՝ մարդու գանգի ուղեղային բաժինը ավելի մեծ է, քան դիմայինը, ինչը պայմանավորված է գլխուղեղի զարգացմամբ։ Ուղեղային բաժինը կազմված է իրար ամուր և անշարժ միացած ոսկրերից։ Իրանի կմախքը կազմում են ողնաշարը և կրծքավանդակը։ Ողնաշարի երկարությունը մարմնի ընդհանուր երկարության 40 %-ն է կազմում։ Այն կազմված է 33-34 ողերից։ Վերին վերջույթների կմախքը կազմված է ուսագոտուց և ազատ վերջույթից։ Ուսագոտու ոսկրերն անրակները և թիակները, որոնց միջոցով ազատ վերջույթը շարժուն միանում է իրանին։
Սոֆի Առաքելյան 